Web 3.0 yazılımcılarının bilmesi gerekenler:
- Kişisel verileri sunucumuzda depolamıyoruz. HyperLedger Indy networkü kurup veya hazır networklerden birini kullanıp kişisel verileri hükümette (otoritede) ve kullanıcının cüzdanında depolamasını sağlıyoruz.
- Business Logic için HyperLedger Besu ya da HyperLedger Fabric üzerinde Smart Contract’lar yazıyoruz. HyperLedger Besu Ethereum’un Java ile yazılmış hali olup IBFT 2.0 kullanır, hem güvenli hem sağlamdır, ama sistem Gas ücreti üzerine kuruludur. HyperLedger Fabric ise daha çok özel sektör ve KOBİ’ler için uygundur, tam stabil olmuş bir yazılım değildir, daha yeni sayılır ve gelişmekte olan bir yazılımdır ama Besu’ye göre daha popülerdir; ama Ethereum blockchaini en popüleridir ve dolayısıyla Besu Java ile yazılmış Ethereum blockchaini kullanmaktadır.
- Big Data için ayrı bir storage layer kuruyoruz, bunun için IPFS kullanıyoruz.
- Sanallaştırma için Kubernetes ve Docker kullanıyoruz.
- Yapay Zeka, Anlık Mesajlaşma, Sosyal Medya vb. projeleri DID (Decentralized Identifiers), Smart Contract’lar ve IPFS ile hazırlıyoruz.
- GDPR (KVKK) için DLP (Data Lost Prevention) ve SIEM (Security Information and Event Management) kullanıyoruz.
Nisan 2022 itibari ile BlockChain projelerime başlamış bulunuyorum.
Aşağıdaki programlama dillerini, frameworkleri ve teknolojileri tercih ediyorum:
- .NET Core
- React
- React Native
- NodeJS
- Solidity
- Ionic
- TypeScript
- HyperLedger Indy
- HyperLedger Aries
- HyperLedger Besu
- IPFS
- Kubernetes, Docker
- Pardus (ve Ubuntu)
- GitHub (ve Devops, GitLab)
Angular’da deneyimli olsam da Web 3.0 için React ve React Native kullanmayı tercih ettim, çünkü genel tercih bu yönde. Fabric yerine daha sağlam bir altyapıya sahip olduğu için HyperLedger Besu’yu tercih ettim.
Murat Demirci 